Vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại tỉnh Đồng Nai giai đoạn hiện nay

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định: “Dân vận là công việc gốc của Đảng, là việc chung của cả hệ thống chính trị”. Người coi công tác dân vận không chỉ là tuyên truyền, vận động mà còn là nghệ thuật làm cho “ý Đảng hợp lòng Dân”, là cầu nối gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Trong đó, Người đặc biệt quan tâm đến công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, coi đây là một bộ phận quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc - nguồn sức mạnh to lớn bảo đảm thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Hình 1. Chủ tịch Hồ Chí Minh với đồng bào dân tộc thiểu số

Đồng Nai là địa phương có đặc điểm đa dân tộc, đa tôn giáo, với 37 dân tộc thiểu số, 421.090 người, chiếm gần 9,4% dân số toàn tỉnh; 24 tổ chức thuộc 10 tôn giáo, với 2.179 cơ sở tôn giáo, 2.603 chức sắc, 9.197 nhà tu hành, 34.335 chức việc, 2.656.312 tín đồ (chiếm 59,1% dân số toàn tỉnh).. Vì vậy, việc vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công tác quản lý nhà nước, giữ vững ổn định chính trị, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận là một hệ thống quan điểm toàn diện, sâu sắc về vai trò, vị trí, nội dung, phương pháp và phong cách làm dân vận. Người luôn nhấn mạnh: “Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân.” Theo Người, “Công tác dân vận không chỉ là nhiệm vụ của Ban Dân vận hay Mặt trận, mà là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, của từng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Dân vận tốt thì việc gì cũng thành công; dân vận kém thì việc gì cũng kém”. Trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, Hồ Chí Minh khẳng định nguyên tắc “Bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng tiến bộ”. Với Người, đoàn kết dân tộc là chiến lược lâu dài, xuyên suốt; đoàn kết tôn giáo là một phần không thể tách rời của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Người căn dặn: “Đồng bào tôn giáo hay không tôn giáo đều là con Lạc cháu Hồng, đều là anh em ruột thịt.” Vì vậy, công tác dân vận trong lĩnh vực này phải lấy sự chân thành, tôn trọng, đồng cảm, chia sẻ làm nền tảng; lấy lợi ích chính đáng, hợp pháp của đồng bào làm mục tiêu; lấy niềm tin làm sợi dây gắn kết.

Theo tư tưởng của Bác, dân vận không chỉ là “nói cho dân hiểu” mà còn là “làm cho dân tin, dân theo và dân làm”. Phương pháp dân vận phải “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”. Đó là cách vận động bằng hành động, bằng việc làm cụ thể, nói ít làm nhiều, lấy kết quả phục vụ Nhân dân làm thước đo. Đối với đồng bào dân tộc, tôn giáo, Người yêu cầu cán bộ phải am hiểu phong tục, tập quán, tiếng nói, đời sống văn hóa của từng nhóm dân cư; phải kiên trì, mềm dẻo, thấu hiểu tâm lý, tôn trọng niềm tin và giúp dân phát triển sản xuất, nâng cao dân trí, cải thiện đời sống. Theo Người, dân vận giỏi là làm cho đồng bào thấy rõ lợi ích của mình gắn bó mật thiết với lợi ích của Tổ quốc, của dân tộc, từ đó tạo nên sự đồng thuận và đoàn kết bền vững.

Thấm nhuần Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua, công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại tỉnh Đồng Nai đạt nhiều kết quả tích cực. Cấp ủy, chính quyền các cấp luôn xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, có ý nghĩa chiến lược đối với ổn định và phát triển. Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Sở Dân tộc và Tôn giáo cùng các ngành chức năng của tỉnh và các địa phương đã chủ động tham mưu nhiều chủ trương, giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý nhà nước và nhu cầu chính đáng của Nhân dân.

Hình 2 và 3. Đại diện Lãnh đạo Tỉnh ủy Đồng Nai chụp hình lưu niệm với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và Ban Đại diện Hội thánh Cao Đài Ban Chỉnh đạo tỉnh Đồng Nai

Việc tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc, tín đồ các tôn giáo được triển khai sâu rộng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Công tác xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo được quan tâm, hướng tới đội ngũ “vừa hồng, vừa chuyên”, có bản lĩnh, đạo đức, gần dân, hiểu dân và có trách nhiệm với dân. Tỉnh đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Các mô hình “Dân vận khéo” như “Già làng, người uy tín làm cầu nối giữa dân với Đảng”, “Phụ nữ dân tộc thiểu số khởi nghiệp”, “Thanh niên dân tộc phát triển kinh tế xanh”, “Giáo xứ bình yên”, “Tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường”... đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành cầu nối giữa chính quyền với Nhân dân, góp phần củng cố niềm tin, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Hình 4. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh phối hợp Sở Dân tộc và Tôn giáo cùng các cơ quan, đơn vị, địa phương tại lễ khởi công xây dựng công trình văn hóa, thể dục, thể thao tại Chùa Tỉnh hội, phường Bình Phước. tỉnh Đồng Nai

Trong lĩnh vực tôn giáo, Đồng Nai luôn thực hiện phương châm “tôn trọng, bình đẳng, đoàn kết và đồng hành cùng các tôn giáo vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Các tổ chức tôn giáo, chức sắc, tín đồ tích cực tham gia phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động nhân đạo, từ thiện, bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh. Nhiều cơ sở tôn giáo đã trở thành điểm sáng trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thể hiện rõ tinh thần “tốt đời, đẹp đạo”. Qua đó, các giá trị nhân văn, đạo đức tôn giáo được phát huy, góp phần củng cố khối đại đoàn kết, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, các cơ quan hành chính nhà nước, đặc biệt là Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh, đã chú trọng công tác dân vận chính quyền theo hướng phục vụ Nhân dân. Việc cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, công khai minh bạch quy trình xử lý hồ sơ được đẩy mạnh, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật. Các buổi tiếp dân, đối thoại định kỳ, giải quyết kịp thời những vướng mắc, kiến nghị của đồng bào đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, củng cố niềm tin và sự đồng thuận xã hội. 

Trước yêu cầu mới, việc tiếp tục vận dụng sáng tạo Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo cần được tăng cường hơn nữa nhằm sát với thực tiễn cuộc sống trong giai đoạn hiện nay. Cấp ủy, chính quyền các cấp phải xác định rõ đây là trách nhiệm của người đứng đầu, gắn kết quả dân vận với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Nội dung, phương thức dân vận cần được đổi mới, phù hợp với xu thế chuyển đổi số; tăng cường tuyên truyền, đối thoại, phản hồi thông tin hai chiều với Nhân dân qua các nền tảng truyền thông hiện đại. Cùng với đó, cần phát huy hơn nữa vai trò của người có uy tín, chức sắc, chức việc, trưởng ban hành giáo, già làng, trưởng ấp… trong vận động Nhân dân chấp hành pháp luật, sống tốt đời, đẹp đạo, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước. Đồng thời, tỉnh cần tiếp tục chăm lo phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; hỗ trợ các tổ chức tôn giáo hoạt động đúng pháp luật, đồng hành cùng Nhà nước trong công tác xã hội, giáo dục, y tế, từ thiện, bảo vệ môi trường. Đặc biệt, cần xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, phong cách gần dân, trọng dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân, đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận mãi là ngọn đuốc soi đường cho mọi hoạt động của Đảng và Nhà nước ta. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại Đồng Nai không chỉ góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững. Trong không khí thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống công tác dân vận của Đảng (15/10/1930 - 15/10/2025), mỗi cán bộ, công chức càng phải khắc ghi lời Bác Hồ kính yêu: “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Đó vừa là phương châm hành động, vừa là động lực tinh thần to lớn để toàn ngành Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Đồng Nai tiếp tục nỗ lực, sáng tạo, đoàn kết, góp phần xây dựng tỉnh Đồng Nai ngày càng giàu đẹp, văn minh, nghĩa tình, nơi mọi người dân, dù khác dân tộc hay tôn giáo, đều chung một ý chí, một niềm tin vững bền vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường phát triển của dân tộc.